Hallo!
Deze weblog sluit aan op de afgelopen lessen over de Romantiek. Dit is een voorbereiding op de balletvoorstelling Sleeping Beauty (Doornroosje), opgevoerd door het Nationale Ballet die we gaan bezoeken op woensdag 14 januari 2009.
Mirjam, Shanne, Myrthe en Vibeke.
Hier een voorproefje van de voorstelling
dinsdag 9 december 2008
Rusland in de 19e eeuw
In het begin van de 19e eeuw is Rusland een achtergebleven land, terwijl in West-Europa de industrialisatie ontwikkelde. Een groot deel van de bevolking bewerkte het land in lijfeigenschap van de adel.
Later in de 19e eeuw bloeit er een rijke en gevarieerde cultuur op in Rusland. Toch komt het percentage Adel in onder de bevolking nog niet hoger dan 1.5 procent. Ook waren er nog grote verschillen in rijkdom tussen verschillende lagen in de adel. Sommige waren niet veel rijker dan hun lijfeigen die op het land werkte, maar anderen hadden juist veel landgoed en huizen. De rijke onder de adel droegen kleding uit de westerse cultuur en hadden dezelfde zeden en gewoonten als hen. Zo spraken zij ook de Franse taal. '
Ook op het gebied van muziek waren de russen goed bij. Maar met ballet waren zij wereldberoemd. De componist Tchaikovsky was een van de beroemdste in Rusland. Hij heeft de muziek bij Doornroosje gecomponeerd. Eerst twijfelde hij of hij wel voor een ballet wilde componeren mar bij het lezen van het scenario was hij meteen overtuigd. Over het ballet in de 19e eeuw kun je meer lezen bij het hoofdstuk Russisch ballet 19e eeuw.
Later in de 19e eeuw bloeit er een rijke en gevarieerde cultuur op in Rusland. Toch komt het percentage Adel in onder de bevolking nog niet hoger dan 1.5 procent. Ook waren er nog grote verschillen in rijkdom tussen verschillende lagen in de adel. Sommige waren niet veel rijker dan hun lijfeigen die op het land werkte, maar anderen hadden juist veel landgoed en huizen. De rijke onder de adel droegen kleding uit de westerse cultuur en hadden dezelfde zeden en gewoonten als hen. Zo spraken zij ook de Franse taal. '
In de loop van de 19de eeuw werd de adel nationalistischer (gericht op eigen land). Hierdoor nam de Franse omgangstaal af en werd er meer Russisch gepraat. De taal werd uitgebreid, waardoor het beter te gebruiken werd om gevoelens te uiten. Dit was gunstig voor de Russische literratuur hierdoor kon het zicht goed ontwikkelen.
De voorgaande eeuwen liep Rusland ook achter op het niveau van de kunsten, maar in de 19e eeuw hebben ze dit ingehaald. De schilderkunst is op hetzelfde niveau als in de westerse landen. In Rusland kwam de genrekunst tot ontwikkeling, daarin waren onderwerpen als landschap, portret en historie. Maar er waren ook kunstenaars is het harde werken van het proletariaat weer gaven, zoals Ilja Repin.
Ilya Repin. Burlaki (The Volga Bargehaulers) 1873
Ook op het gebied van muziek waren de russen goed bij. Maar met ballet waren zij wereldberoemd. De componist Tchaikovsky was een van de beroemdste in Rusland. Hij heeft de muziek bij Doornroosje gecomponeerd. Eerst twijfelde hij of hij wel voor een ballet wilde componeren mar bij het lezen van het scenario was hij meteen overtuigd. Over het ballet in de 19e eeuw kun je meer lezen bij het hoofdstuk Russisch ballet 19e eeuw.
Russisch ballet 19e eeuw
In de 19e eeuw was de kunst stroming Romantiek van groot belang. De Romantiek periode wordt gekenmerkt door het gevoel, de droom, de vlucht naar het verleden, het exotische en het onbereikbare. Dit uitte zich in de schilder- en beeldhouwkunst maar ook in de dans. De opvoeringen werden veelal gebaseerd op sprookjes met vaak elfen en feeën.
Pas in de tweede helft van de 19e eeuw begon in Rusland het ballet pas echt vorm te krijgen. Deze opbloei was voornamelijk te danken aan de Tsaar Peter de Grote. De Tsaar was een zeer reislustig persoon en maakte dus ook kennis met veel verschillende culturen. De Tsaar kwam ook vaak in Frankrijk. Hij raakte gefascineerd door de Franse cultuur en nam het Ballet mee terug naar Rusland. Wat wij nu klassiek ballet noemen is toen ontstaan. Hoge sprongen en het dansen op de punt van de spitzen (dansschoenen) zijn in die tijd verder uitgewerkt door onder andere de Russische choreograaf Marius Petipa. Hij heeft ook de choreografie voor Doornroosje gemaakt.
Het verhaal wordt in klassiek ballet verdeeld in drie of vier delen. Deze delen worden de akten genoemd. In de verschillende akten zijn solo’s (één danser), ‘pas de deux’ (twee dansers) en groepsdansen. De tutu’s die worden gedragen zijn wijd en kort zodat de benen van de dansers goed te zien zijn.
Pas in de tweede helft van de 19e eeuw begon in Rusland het ballet pas echt vorm te krijgen. Deze opbloei was voornamelijk te danken aan de Tsaar Peter de Grote. De Tsaar was een zeer reislustig persoon en maakte dus ook kennis met veel verschillende culturen. De Tsaar kwam ook vaak in Frankrijk. Hij raakte gefascineerd door de Franse cultuur en nam het Ballet mee terug naar Rusland. Wat wij nu klassiek ballet noemen is toen ontstaan. Hoge sprongen en het dansen op de punt van de spitzen (dansschoenen) zijn in die tijd verder uitgewerkt door onder andere de Russische choreograaf Marius Petipa. Hij heeft ook de choreografie voor Doornroosje gemaakt.
Het verhaal wordt in klassiek ballet verdeeld in drie of vier delen. Deze delen worden de akten genoemd. In de verschillende akten zijn solo’s (één danser), ‘pas de deux’ (twee dansers) en groepsdansen. De tutu’s die worden gedragen zijn wijd en kort zodat de benen van de dansers goed te zien zijn.
(de cast uit 1890, Rusland)
Bij een balletstuk hoort natuurlijk muziek. Een componist schreef speciaal voor het ballet bijbehorende klassieke muziek. Voor Doornroosje was de componist van de muziek Pjotr Iljitsj Tsjaikovski. In 1889 was de muziek afgerond. Hij heeft ook muziek geschreven voor bekende stukken als De Notenkraker en Het Zwanenmeer.
Nu nog steeds is het verhaal van Doornroosje populair in de balletwereld en steeds worden er nieuwe voorstellingen van gemaakt. Een balletwereld zonder The Sleeping Beauty is haast niet voor te stellen.
Doornroosje
Het verhaal zoals in het ballet Doornroosje/ The Sleeping Beauty opgevoerd door het Nationale Ballet
Er bestaan verschillende varianten van het Doornroosje sprookje. Het Nationale Ballet gebruikt de versie van Perrault en stamt uit het eind van de 17e eeuw.
Lees dit stuk goed door voor 14 januari. Hiermee zal je het balletverhaal beter begrijpen tijdens de voorstelling.
Proloog:
Het Doopfeest
Koning Florestan en zijn vrouw hebben alle feeën uitgenodigd om als peetmoeders aanwezig te zijn bij de doop van hun dochter: prinses Aurora. De fee Carabosse is niet uitgenodigd, want niemand heeft haar de laatste vijftig jaar gezien. Toch komt zij, hevig beledigd, op bezoek, juist als de andere feeën hun geschenken overhandigen. Als doopgeschenk wenst Carabosse dat Aurora zich op zekere dag zal prikken aan de naald van een spinnewiel en ten gevolge daarvan zal overlijden. Gelukkig heeft de Seringenfee nog geen wens gedaan, en zij wendt het onheil af door te wensen dat Aurora niet zal sterven maar honderd jaar zal slapen. De kus van een prins zal haar doen ontwaken.
Carbosse in de balletvoorstelling
Eerste bedrijf:
De betovering
Prinses Aurora viert haar zestiende verjaardag. Vier prinsen dingen naar haar hand. Te midden van het feestgevoel ontwaart Aurora plotseling een oude vrouw aan een spinnewiel, een voorwerp dat de koning in zijn koninkrijk verboden had om aan de verwensing van Carabosse te ontkomen. Aurora is zo bekoord door het spinnewiel dat de oude vrouw haar de spoel aanreikt, waarna Aurora met de spoel in haar armen danst. Plotseling prikt ze zich in haar vinger en valt neer. De koning en koningin zijn volkomen van streek en de oude vrouw wordt weggevoerd naar de gevangenis. Dan verschijnt Carabosse triomfantelijk, zich erover verheugend dat haar verwensing is uitgekomen, maar net als zij wil verdwijnen, komt de Seringenfee ten tonele om haar wens in vervulling te laten gaan. Ze brengt met een toverformule het hele hof in slaap en op haar teken overwoekert het woud het paleis.
Tweede bedrijf:
Het visioen
Honderd jaar later houdt prins Florimund in datzelfde woud een jachtfestijn. Hij draagt zijn hovelingen op zich om de jacht te bekommeren en blijft dan alleen achter, dromend van zijn ideaalbeeld van een romantische liefde. Plotseling verschijnt de Seringenfee, die hem in een visioen de Schone Slaapster laat zien; en de Seringenfee gebiedt deze verschijning vervolgens om met de prins te dansen. Als het visioen verdwijnt, smeekt de prins de Seringenfee om hem naar de plaats te brengen waar prinses Aurora slaapt, waarna de Seringenfee hem begeleidt naar het door bossen overwoekerde paleis. Hij betreedt het gebouw, vindt Aurora en wekt haar met een kus.
Derde bedrijf:
Het huwelijksfeest
Sprookjesfiguren komen naar het huwelijksfeest van prins Florimund en prinses Aurora. Zij brengen aan de bruid en bruidegom, en alle aanwezigen verenigen zich in een groot dansfestijn. In de slotscène verschijnt de Seringenfee om het huwelijk te zegenen.
(uit boekje van Nationale Ballet)
Vergelijking met het Disney sprookje
De balletmuziek van Tsjaikovsky is ook gebruikt voor de tekenfilm Sleeping Beauty van Walt Disney uit 1958. De muziek is deels van tekst voorzien. In het nederlands klinkt dat als: "Ik ken jou, ooit heb ik jou in mijn droom ontmoet." In de film heet de prinses net als in het ballet Aurora, maar de prins heet Philip. De film is ook gebaseerd op het sprookje van Perrault, maar Disney past het hier en daar wel wat aan naar zijn zin.
Zo speelt het verhaal zich af in de 14e eeuw, en de drie feeën heeten: Flora, Fauna en Mooiweertje. De boze fee heet Malafide en niet Carabosse. De derde goede fee wenst dat Aurora zal ontwaken door een liefdeskus en niet 100 jaar zal slapen. Niet alleen worden alle spinnewielen verboden, Aurora groeit ook bij de feeën op, incognito als boerenmeisje. Haar naam Doornroosje krijgt ze van de feeën. In het bos ontmoet ze prins Philip al, aan wie ze bij de geboorte reeds was uitgehuwelijkt.
Op haar zestiende jaar keert Aurora terug naar haar vaders kasteel, waar ze door de boze fee wordt weggelokt naar een spinnewiel. De prinses prikt zich en valt in slaap. De feeën toveren uit mededogen de rest van het kasteel ook in slaap. Prins Philip is inmiddels in de macht van de boze fee die doornen rond het kasteel van Aurora tovert. De prins wordt bevrijd door de feeën, en vervolgens verslaat hij de boze fee, die zich in een draak had veranderd (dat komt weer uit andere sprookjes). Hierna keert Philip terug naar het kasteel en kust Aurora wakker: haar toverslaap heeft zodoende maar zeer korte tijd geduurd, dus geen 100 jaar. Ook de rest van het kasteel ontwaakt en het huwelijksfeest volgt.
Er bestaan verschillende varianten van het Doornroosje sprookje. Het Nationale Ballet gebruikt de versie van Perrault en stamt uit het eind van de 17e eeuw.
Lees dit stuk goed door voor 14 januari. Hiermee zal je het balletverhaal beter begrijpen tijdens de voorstelling.
Proloog:
Het Doopfeest
Koning Florestan en zijn vrouw hebben alle feeën uitgenodigd om als peetmoeders aanwezig te zijn bij de doop van hun dochter: prinses Aurora. De fee Carabosse is niet uitgenodigd, want niemand heeft haar de laatste vijftig jaar gezien. Toch komt zij, hevig beledigd, op bezoek, juist als de andere feeën hun geschenken overhandigen. Als doopgeschenk wenst Carabosse dat Aurora zich op zekere dag zal prikken aan de naald van een spinnewiel en ten gevolge daarvan zal overlijden. Gelukkig heeft de Seringenfee nog geen wens gedaan, en zij wendt het onheil af door te wensen dat Aurora niet zal sterven maar honderd jaar zal slapen. De kus van een prins zal haar doen ontwaken.
Carbosse in de balletvoorstelling
Eerste bedrijf:
De betovering
Prinses Aurora viert haar zestiende verjaardag. Vier prinsen dingen naar haar hand. Te midden van het feestgevoel ontwaart Aurora plotseling een oude vrouw aan een spinnewiel, een voorwerp dat de koning in zijn koninkrijk verboden had om aan de verwensing van Carabosse te ontkomen. Aurora is zo bekoord door het spinnewiel dat de oude vrouw haar de spoel aanreikt, waarna Aurora met de spoel in haar armen danst. Plotseling prikt ze zich in haar vinger en valt neer. De koning en koningin zijn volkomen van streek en de oude vrouw wordt weggevoerd naar de gevangenis. Dan verschijnt Carabosse triomfantelijk, zich erover verheugend dat haar verwensing is uitgekomen, maar net als zij wil verdwijnen, komt de Seringenfee ten tonele om haar wens in vervulling te laten gaan. Ze brengt met een toverformule het hele hof in slaap en op haar teken overwoekert het woud het paleis.
Tweede bedrijf:
Het visioen
Honderd jaar later houdt prins Florimund in datzelfde woud een jachtfestijn. Hij draagt zijn hovelingen op zich om de jacht te bekommeren en blijft dan alleen achter, dromend van zijn ideaalbeeld van een romantische liefde. Plotseling verschijnt de Seringenfee, die hem in een visioen de Schone Slaapster laat zien; en de Seringenfee gebiedt deze verschijning vervolgens om met de prins te dansen. Als het visioen verdwijnt, smeekt de prins de Seringenfee om hem naar de plaats te brengen waar prinses Aurora slaapt, waarna de Seringenfee hem begeleidt naar het door bossen overwoekerde paleis. Hij betreedt het gebouw, vindt Aurora en wekt haar met een kus.
Derde bedrijf:
Het huwelijksfeest
Sprookjesfiguren komen naar het huwelijksfeest van prins Florimund en prinses Aurora. Zij brengen aan de bruid en bruidegom, en alle aanwezigen verenigen zich in een groot dansfestijn. In de slotscène verschijnt de Seringenfee om het huwelijk te zegenen.
(uit boekje van Nationale Ballet)
Vergelijking met het Disney sprookje
De balletmuziek van Tsjaikovsky is ook gebruikt voor de tekenfilm Sleeping Beauty van Walt Disney uit 1958. De muziek is deels van tekst voorzien. In het nederlands klinkt dat als: "Ik ken jou, ooit heb ik jou in mijn droom ontmoet." In de film heet de prinses net als in het ballet Aurora, maar de prins heet Philip. De film is ook gebaseerd op het sprookje van Perrault, maar Disney past het hier en daar wel wat aan naar zijn zin.
Zo speelt het verhaal zich af in de 14e eeuw, en de drie feeën heeten: Flora, Fauna en Mooiweertje. De boze fee heet Malafide en niet Carabosse. De derde goede fee wenst dat Aurora zal ontwaken door een liefdeskus en niet 100 jaar zal slapen. Niet alleen worden alle spinnewielen verboden, Aurora groeit ook bij de feeën op, incognito als boerenmeisje. Haar naam Doornroosje krijgt ze van de feeën. In het bos ontmoet ze prins Philip al, aan wie ze bij de geboorte reeds was uitgehuwelijkt.
Op haar zestiende jaar keert Aurora terug naar haar vaders kasteel, waar ze door de boze fee wordt weggelokt naar een spinnewiel. De prinses prikt zich en valt in slaap. De feeën toveren uit mededogen de rest van het kasteel ook in slaap. Prins Philip is inmiddels in de macht van de boze fee die doornen rond het kasteel van Aurora tovert. De prins wordt bevrijd door de feeën, en vervolgens verslaat hij de boze fee, die zich in een draak had veranderd (dat komt weer uit andere sprookjes). Hierna keert Philip terug naar het kasteel en kust Aurora wakker: haar toverslaap heeft zodoende maar zeer korte tijd geduurd, dus geen 100 jaar. Ook de rest van het kasteel ontwaakt en het huwelijksfeest volgt.
Workshop
De workshop is op woensdag 14 januari en start om 11.00 uur in Het Muziektheater te Amsterdam. Iedereen komt gewoon naar de les om 10.30 uur, gezamenlijk gaan we naar Het Muziektheater.
De workshop zal beginnen met een korte rondleiding bij de coulisse. Hierbij zullen jullie zien hoe alles achter de schermen werkt. Misschien zien jullie ook wel al een deel van het decor.
Na deze rondleiding zal er les gegeven worden door een dansdocente van Het Muziektheater.
Jullie zullen het verhaal zelf gaan opvoeren in de vorm van een mime stuk.
Na de pauze krijgen jullie een dansworkshop van een dansdocent, je leert hier o.a. de basis posities van het klassiekballet.
Om mee te nemen of aan te trekken:
- pen en papier
- makkelijk zittende kleding
-(als je dansschoentjes hebt > neem ze mee, maar is niet noodzakelijk)
5 basisposities van de voeten
mime in het ballet
De workshop zal beginnen met een korte rondleiding bij de coulisse. Hierbij zullen jullie zien hoe alles achter de schermen werkt. Misschien zien jullie ook wel al een deel van het decor.
Na deze rondleiding zal er les gegeven worden door een dansdocente van Het Muziektheater.
Jullie zullen het verhaal zelf gaan opvoeren in de vorm van een mime stuk.
Na de pauze krijgen jullie een dansworkshop van een dansdocent, je leert hier o.a. de basis posities van het klassiekballet.
Om mee te nemen of aan te trekken:
- pen en papier
- makkelijk zittende kleding
-(als je dansschoentjes hebt > neem ze mee, maar is niet noodzakelijk)
5 basisposities van de voeten
mime in het ballet
Abonneren op:
Posts (Atom)